پایان نامه رشته جغرافیا با عنوان GIS به عنوان سکوی داده های مکانی جهت پردازش داده های تصویری و همچنین تجزیه و تحلیل کلیه اقدامات مربوط به فیزیوگرافی حوزه آبریز

 
 
چکیده:
ریزش برف و انباشته شدن آن در حوزه های کوهستانی از منابع آبی بسیار مهم در این حوزه ها می باشد. عدم وجود داده های زمینی از برف، برآورد مقدار رواناب را در این حوزه ها بامشکل مواجه نموده است. تعیین و شناخت ویژگی های مکانی و زمانی میزان رواناب خروجی از این حوزه ها، کیفیت برنامه ریزی های منابع آب رابهبود می بخشد. مدل SRM با استفاده از روش درجه – روز و داده های دما، بارش و سطح پوشش برف از عکسهای ماهواره ای و باکمترین نیاز به داده های زمینی در زمینه برآورد در رواناب حاصل از ذوب برف بسیار توانمند بوده و در صورت واسنجی پارامترهای آن برآوردهای نسبتاً دقیقی از ذوب برف به دست می دهد.
 
فن آوری از سنجش از راه دور که به اختصار  RS نامیده می شود. یکی از قوی ترین و مهم ترین ابزارهایی است که در شناسایی و برآورد مساحت برف پوشش حوزه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر تصاویر ماهواره ای به عنوان منابع مطمئن و دقیق  جهت تهیه نقشه های پوشش برف و ارزیابی تغیرات سریع پوشش برف در دوره های زمانی مختلف می باشند. سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS  به عنوان ابزاری جهت مدیریت داده های مکانی و پردازش تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار می گیرد. در تحقیق حاضرGISبه عنوان یک سکوی داده های مکانی جهت پردازش داده های تصویری وهمچنین تجزیه و تحلیل کلیه اقدامات مربوط به فیزیوگرافی حوزه آبریز استفاده به عمل آمده است.
 
 
کلمات کلیدی:

GIS

حوزه آبریز

فیزیوگرافی

جی.‌آی.‌اس

پردازش داده های تصویری

سیستم اطلاعات جغرافیایی

فن آوری سنجش از راه دور( RS )

 
 
مقدمه:
در کشور یا در کل دنیای پیشرفته امروزی آب در زندگی انسان اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد. رشد جمعیت، توسعه مناطق شهری، اهمیت کشاورزی در توسعه اقتصادی و لزوم تأمین آب مورد نیاز این بخش و بالا رفتن سطح بهداشت عمومی جامعه مصرف آب را نسبت به شرایط زندگی سنتی چندین برابر نموده است.این منبع طبیعی به عنوان یکی از تعیین کننده ترین پارامترهای برنامه ریزی اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی مطرح است. بنابراین استفاده صحیج و بهینه از منابع آب لازم و ضروری می باشد. جهت استفاده صحیح و بهینه از منابع آب نیاز به اطلاع از میزان آب موجود در منطقه مورد نظر، تغییرات زمانی و مکانی آن و برنامه ریزی دقیق نگهداری و بهره¬برداری ازآن می باشد. منابع آب معرفی کره زمین از ریز شهای جوی تأمین می شود که این رریزش ها به صورت های مختلف نظیر برف، باران و تگرگ می باشد. برف به دلیل قاصله زمانی بین نزول آن تا زمان پیوستن به ذخایر آبهای سطحی یا زیرزمینی از جایگاه خاصی در مطالعات هیدرولوژی حوزه های آبریز برخوردار است. از آنجا که بارش برف در فصول سرد سال و در نواحی کوهستانی و مرتفع اتفاق می افتد و تا شروع فصل ذوب ذخیره می گردد. لذا ذوب تدریجی آن باعث تغذیه تدریجی منابع آب می گردد. در مواردی ترکیب مجموعه ای از عوامل نظیر افزایش ناگهانی درجه حرارت و بارش باران، می تواند روند ذوب برف را سرعت بخشیده و باعث وقوع سیل گردد. 
 
در کشور ما ریزشهای جوی به صورت برف یکی از عمده ترین منابع تغذیه آبهای سطحی و زیر زمینی هستند، بخصوص در ارتقاعات این ریزش ها به صورت ذخایر برفی پایدار هستند که ذوب تدریجی آنها تضمین کننده جریان رودخانه های دائمی در فصلهای بهار و تابستان می باشد. جریان حاصل از تجمع و ذوب برف، منابع آبی بسیاری از حوزه های آبریز کشور از جمله کارون، دز، کرج، سفید رود و کرخه را کنترل می نماید(5)از طرفی شبیه سازی و پیش بینی رواناب حاصل از ذوب برف در عرصه های مختلفی کاربرد دارد که شامل تأمین آب شرب ، آب کشاورزی، صنعت، مدیریت مخازن برای تولید انرژی برفابی، هشدار سیل و موارد دیگری باشد. با وجود این اهمیت داده های برف سنجی مورد نیاز در شبیه سازی جریانهای حاصل از ذوب برف و بامشارکت بارانی در بسیاری از حوزه های آبریز در دسترس قرار نمی گیرد. 
 
 
 
فهرست مطالب
مقدمه: 1
اهداف: 3
سنجش از راه دور 5

سیستمهای اطلاعات جغرافیایی: 8

انواع GIS: 12
جدول 14

قابلیت ها وکابردهای هایی از GIS: 15

اطلاعات جغرافیایی 15
سنجش از دور و GIS: 16
پیشینه تحقیق: 18
آماده سازی نقشه ها: 23

نقشه توپوگرافی 24

مدل ارتفاعی و رقومی (DEM) 24
استفاده از تصاویر ماهواره ای 24
معرفی نسجنده AVHRR ماهواره NDAA 25
تهیه تصاویر ماهواره ای 26
زمین مرجع نمودن تصاویر 26
انجام تصحیحات لازم 27

تشخیص و جداسازی برف: 27

تعیین نقاط آستانه ای 28

جدا نمودن زمین از ابر و برف 30

جدا نمودن ابر و برف: 31
نتیجه گیری 32
پیشنهادات 34
منابع و مراجع: 47