دانلود پایان نامه رشته جغرافیا

بررسی اقلیم شناسی و تاثیر آن بر اشکال فرسایشی

(مطالعه موردی:حوضه آبخیز رودخانه سقز)
 
 
 
مقدمه:
      حالت متوسط کمیتهای مشخص کننده وضع هوای یک منطقه را بدون توجه به لحظه وقوع آنها اقلیم یا آب و هوای آن منطقه می نامند. به عبارت دیگر مقادیر پارامترهای هوا شناسی حول کمیتهای اقلیمی متناظرشان نوسان می کند. اقلیم نتیجه تاثیر توام پدیده های هواشناسی است و حالت متوسط اتمسفر را در یک نقطه دلخواه به دست می دهد. البته اقلیم معنای گسترده تری داشته و تنها به پارامترهای هواشناسی محدود نمی شود بلکه مجموعه عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است که جو یک منطقه را مشخص می کند. دخالت اقلیم در پیدایش ناهمواری از برخورد بین کره سنگی  و کره هوا  نتیجه می شود. چون عوامل فعال غالباً وابسته به هم، در محیطهای مختلف متعدد می باشند، لذا نقش اقلیم بسیار پیچیده به نظر می رسد. مهمترین علت این پیچیدگی، اختلاف چگونگی دخالت اقلیم است. اما علل دیگری نیز وجود دارند که بیشتر با نقش اختلاف سنگ شناسی در فرسایش ارتباط دارند. نحوه دخالت اقلیم، چه در زمینه هوازدگی و چه در ارتباط با تاثیر مکانیکی فرایند های شکل زایی، در سطح خشکی ها بسیار متغیر می باشند. در مناطقی که فعالیتهای کنترل نشده انسان باعث رخنمون شدن فراوان سنگها می شوند، دخالت مستقیم اقلیم ظاهر می شود. این دخالت ها حتی در مناطقی که بر اثر شرایط سخت اقلیمی یا فراوانی و وجود نمک های سمی، فاقد حیات می باشند (شوت های  بزرگ الجزیره و تونس)به حد کمال می رسند. روی هم رفته،چنین مجاورتی مخصوص بیابان هایی است که بر اثر کم آبی یا سرمای بسیار زیاد غالباً عاری از پوشش گیاهی می باشند. 
 
 
سازند های سطحی کم ضخامت و غالباً پراکنده، از لحاظ خاک شناسی تحول کافی نیافته اند، بنا براین در این نواحی خاکها غالباً از رسوبات درشت دانه یا قلوه سنگی  تشکیل شده اند. اگر دخالت هوا به صورت فرایندهای ساده ای مانند تکه تکه شدن یا متلاشی شدن دانه ای سنگها عمل کند، ارتباط مستقیم آن با اقلیم آشکار تر است. آهنگ و شدت این پدیده و حتی طبیعت آن به طور محدودی به داده های حرارتی و آبی اقلیم بستگی دارد. هنگامی که پوششی از گیاه یا خاک بین کره سنگی و کره هوا قرار گیرد، چگونگی دخالت اقلیم در شکل زایی، بسیار پیچیده تر و به صورت غیر مستقیم خواهد بود. علاوه بر تغییراتی که بر پدیده های جوی تحمیل می کند، حضور این پوشش نتایج تعییین کننده ای در هجوم به سنگها و بنابراین در چگونگی فعالیت شکل زایی دارد.
 
      علاوه بر تغیرات بنیادی در داده های حرارتی و آبی، پوشش نباتی و خاک عوامل زیستی جدیدی را در هوا زدگی سنگها دخالت می دهند که عمل خاکزایی نتیجه آنها می باشد. آبهای نفوذی در سفره های زیر زمینی نیز بر حسب میزان قدرت خود به خاکها و سنگ های زیر بنایی هجوم آورده و آهنگ تخریب و هوازدگی را افزایش می دهند. وضعیت هوا واقلیم نقش بسیار تعیین کننده ای در وضعیت فرسایش یک حوضه ایفا می کند. منابع آب پوشش گیاهی، خاک، چگونگی تخریب سنگها، کیفیت و کمیت فرسایش و... تحت تأثیر مستقیم شرایط اقلیمی هستند. رطوبت و دما مهمترین عوامل اقلیمی بشمار می آیند، زیرا نقش اساسی در ساختار اکوسیستم و نیز در فرایند فرسایش دارند. عامل بارندگی ( میزان، شدت و نوع آن) یکی از فاکتور های مهمی است که در فرایند فرسایش نقش ویژه ای داشته و در بررسی و مطالعه فرسایش با روش ژئومورفولوژی مورد توجه قرار می گیرد. 
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

اقلیم شناسی

اشکال فرسایشی

حوضه آبخیز رودخانه سقز

 

 
فهرست مطالب

بررسی اقلیم شناسی و تأثیر آن بر اشکال فرسایشی در حوضه آبخیز رودخانه سقز 1

مقدمه: 2

پارامتر دما در بررسی پدیده های فرسایش از دید گاههای مختلف زیر قابل ارزیابی است: 4

1- عوامل کنترل کننده آب و هوای حوضه: 5

1-1- عوامل محلی: 5
-عرض جغرافیایی: 5
- ارتفاع از سطح دریا: 5
1-2- عوامل بیرونی: 5
- پرفشار جنب حاره: 6
- بادهای غربی : 6
- فرود بلند مدیترانه: 7

1-3- سیستم های سینوپتیک برون حاره ای: 7

1- بادهای محلی: 7
2- ایستگاه های هوا شناسی منطقه مورد مطالعه: 8

3-  بررسی ریزشهای جوی ایستگاههای حوضه مورد مطالعه: 9

  بارش: 12
1- رژیم بارندگی: 13
جدول (3) میانگین ماهیانه بارش 14
نمودار(1)میانگین بارندگی ماهیانه 15
جدول(4) تعداد روزهای دارای بارندگی 15
نمودار(3)میانگین سالیانه بارندگی 19
6-1- میانگین درجه حرارت: 23
جدول(7)میانگین ماهانه درجه حرارت در ایستگاه سقز 24
6-3- حداکثر و حداقل مطلق درجه حرارت سالیانه: 26
جدول(9) میانگین سالیانه حداقل و حداکثر دما 27
7- تعداد روزهای یخبندان: 29
جدول(10)تعداد روزهای یخبندان 31
جدول(11) میانگین تعداد روزهای یخبندان 32
8-  باد: 33
9-  تعیین تیپ اقلیمی: 34
جدول(13) طبقه بندی تیپ اقلیمی در روش دومارتن 35
جدول 14 شاخص خشکی ماهانه در ایستگاه سقز به روش دومارتن 35
منابع: 36