برخي دانشمندان هوش سازماني را از ديدگاه معرفت شناختي بررسي نموده اند: ديدگاه شناختي، ديدگاه رفتاري و ديدگاه عاطفي ـ اجتماعي، سه مقولهاي ميباشند كه هوش سازماني را مطرح كرده و هدف كلي اين است كه چگونه آميزش مكاتب مختلف انديشه ميتواند درك جامعي از هوش سازماني در مديريت و ادبيات توسعة سازماني ارائه دهد.

 

 

هوش سازماني، فرايندي اجتماعي است كه نظريههاي سازندة آن بر مبناي نظريه هاي هوش فردي محض بوده كه تاكنون ناديده انگاشته شده است. كاربرد هوش فردي به نوبة خود نتوانسته است ماهيت اجتماعي هوش سازماني را مشخص كند (Akgan,2007:274).در جهت بهبود و افزایش سطح هوش سازمانی در سازمان ها ، ضروری است مولفه های بنیادین زیر مورد توجه و ملاحظه قرار گیرد. به عبارت دیگر نمی توان سطح هوش سازمانی را افزایش داد در صورتی که یک یا چند مولفه مورد بحث در سازمان با مشکل یا ابهامی روبرو باشند.

 

 

 


1. تقویت سرمایه اجتماعی سازمان: 
سرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان ها و جوامع ایفا می کند و به تازگی در مدیریت و سازمان به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است. این مفهوم به پیوند ها ، ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد ، که با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود. منظور از شبکه مجموعه ای از تمامی افرادی است که از طریق روابط خاصی با یکدیگر در ارتباط هستند. از آنجائی که بیشتر تحقیقات صورت گرفته در مورد عملکرد کارکنان بیشتر در ارتباط با عوامل فردی و عوامل سازمانی بوده است و به دلیل عدم توجه به شبکه روابط اجتماعی (سرمایه اجتماعی) یعنی عوامل غیر اقتصادی ، مورد انتقاد قرار گرفته است (کاوسی وهمکاران ،  1389 :131).

 

 

 

2. توجه به جایگاه سرمایه فکری در سازمان : 
از دیدگاه استراتژیک ، سرمایه فکری بر ایجاد و استفاده از دانش در جهت افزایش ارزش سازمان به کار گرفته می شود.پیرامون مفهوم سرمایه فکری ، تعاریف مختلفی ارائه شده است ،  بونتیس سرمایه فکری را چنین تعریف می کند : سرمایه فکری یک چیز فراگیر و گریزان است. اما زمانی که کشف شود و مورد استفاده قرار گیرد سازمان را قادر می سازد تا با یک منبع جدید در محیط رقابت می کند. کانا و آلبور ، از سرمایه فکری به عنوان منابع فکری یاد می کنند که در سازمان و میان کارکنان ایجاد و یکپارچه شده تا دارایی هایی با ارزش بیشتر به وجود آیند. سرمایه فکری به مواد فکری همچون دانش ، اطلاعات، مالکیت معنوی و تجربه اشاره دارد که می توان برای ثروت آفرینی استفاده کرد. اندازه گیری دارایی های نامحسوس غالبا دشوار است و مستلزم شمار زیادی از متغیرهای سازمانی و فردی می باشد (همان منبع).

 

.

.

.

 

 

 

 

فهرست مطالب
تعریف نظری هوش سازمانی     27
تعریف عملیاتی هوش سازمانی     27 
هوش سازمانی    32
2ـ 1-1.مقدمه    32
2-1-2. تعاریف هوش سازمانی     32
2-1-2-1. هوش در حوزه روانشناسی      34
2-1-2-2. هوش در حوزه سازمانی      38
2-1-3. اهمیت هوش سازمانی     40
2-1-4. بهبود هوش سازمانی      42
2 ـ 1ـ 5. پیش نیازهای ضروری جهت بهبود هوش سازمانی    43
2 ـ 1ـ 5-1. تقویت سرمایه اجتماعی سازمان    43
2 ـ 1ـ 5-2. توجه به جایگاه سرمایه فکری در سازمان    43
2 ـ 1ـ 5-3. سرمایه فرهنگی در راستای تقویت سازمان    43
2 ـ 1ـ 5-4. ضرورت توجه به فرهنگ سازمانی    44
2 ـ 1ـ 5-5. تبدیل سازمان به سازمان یادگیرنده    44
2 ـ 1ـ 6. هوش سازمانی و یادگیری    44
2 ـ 1ـ 7. هوش سازمانی و هوش تجاری    45
2 ـ 1ـ 8. سه مدل نظری برای حمایت از هوش سازمانی    45
2 ـ 1ـ 9. رویکردهای هوش سازمانی     48
2 ـ 1ـ 9-1. رویکرد رفتارگرایی    49
2 ـ 1ـ 9-2. رویکرد شناخت گرایی    49
2 ـ 1ـ 9-3. رویکرد اجتماعی    48
2 ـ 1ـ 10. ضریب هوش سازمانی     47
2 ـ 1ـ 11. درک شهودی از هوشمندی    50
2 ـ 1ـ 12. ماهیت سازمان های هوشمند    53
2 ـ 1ـ 13. هوشمندی  رقابتی و هوش سازمانی    56
2 ـ 1ـ 14. اقدامات اساسی در هوش سازمانی    56
2 ـ 1ـ 15. ابزار سنجش هوش سازمانی    58
2 ـ 1ـ 16. اجزای هوش سازمانی    59
2 ـ 1ـ 16-1. هوش سازمانی به عنوان یک فرایند    59
2 ـ 1ـ 16-2. هوش سازمانی به عنوان یک محصول    60
2 ـ 1ـ 17. فرایند هوش    60
2-2-1-2) تحقیقات داخلی پیرامون هوش سازمانی    33
2-2-2-2) تحقیقات خارجی پیرامون هوش سازمانی    39
منابع و مآخذ    
الف) منابع فارسي    
ب) منابع غیرفارسی